Waarom kijk je bij een vrouw eerder naar het pakje of het haar dan bij een man? Hoe komt het dat vrouwen zich zo mannelijk mogelijk moeten gedragen om serieus genomen te worden? Hoe loopt en praat een vrouw als Margaret Thatcher die een van de machtigste figuren in het politieke toneel was? De nieuwe voorstelling Ponyclub, geen Trojaanse Vrouwen van Theatergroep Boogaerdt/VanderSchoot gaat over de positie, retoriek en daadkracht van de vrouw. Erica Smits ging in gesprek met de maaksters.
Theatergroep Boogaerdt/VanderSchoot bestaat uit Bianca van der Schoot en Suzan Boogaerdt. Sinds 2000 maken zij voorstellingen waarbij ze niet werken met een van tevoren geschreven toneeltekst, maar beginnen met een idee dat vervolgens in het repetitielokaal wordt uitgewerkt. Suzan Boogaerdt: „In onze werkwijze beginnen we vanuit het niets. We improviseren vanuit een thema en vanuit die brokken moet iets ontstaan dat samen meer is dan de som der delen. Dat is altijd de grootste zoektocht.‟ Een zoektocht die meer dan eens leidt tot fascinerende voorstellingen vol poëtische beelden en humoristische scenes.
Sinds een aantal jaar maken ze ook voorstellingen met toneelteksten als uitgangspunt, zoals Drie Zusters van Anton Tsjechov en Who’s afraid of Virginia Woolf? van Edward Albee. Want, waarom zou je je niet ook laten inspireren door zulke evergreens? De dames geven echter wel altijd een geheel eigen draai aan de bekende toneelteksen. Zo ook in het geval van hun nieuwe voorstelling Ponyclub, waarbij de Griekse tragedie Trojaanse vrouwen een van de uitgangspunten is.
Geen klaagzang
In Trojaanse vrouwen van Euripides zit een groep vrouwen na afloop van de oorlog om Troje te wachten bij de smeulende resten van hun stad tot ze worden meegenomen door hun overwinnaars. Ze zijn hun mannen, zonen en vaders verloren en hen staat een leven als slavin of bijslaap te wachten. Tot het zover is, beklagen ze hun lot. De moderne vrouw toont zich – hopelijk – wat daadkrachtiger. Tegelijkertijd herkent Van der Schoot zich wel in het grote gevoel van onmacht. “De Trojaanse vrouwen zitten op de puinhopen van wat ooit een mooie wereld was. We zien daarin een parallel met de toestand waarin de wereld zich nu bevindt. Onze vraag is of daar nog iets aan te veranderen is en wat onze rol daar in is? Moeten we, net als die Trojaanse vrouwen, accepteren dat er leed is of moeten we er iets aan doen?”
Om een brug te slaan tussen de wereld van toen en de wereld van nu, vroeg Theatergroep Boogaerdt/VanderSchoot een aantal vrouwen pamfletteksten te schrijven over de positie van de vrouw nu. Zo schreef Fleur Jurgens, schrijfster van Leve de burgertrut, een tekst voor het personage Andromache vanuit het standpunt dat de vrouw met het opvoeden van haar kinderen het goud van de toekomst smeedt. En het personage Cassandra, dat de toekomst kan voorspellen, maar door niemand geloofd wordt, krijgt een tekst van tweedekamerlid Liesbeth van Tongeren. Met de „oude‟ woorden van Euripides en de „nieuwe‟ woorden van de tekstschrijfsters, gaat Ponyclub, geen Trojaanse vrouwen over hoe vrouwen zich toen en nu verhouden tot het leed in de wereld.
Verbeter de wereld, begin bij Ponyclub
Dat engagement is een belangrijk onderdeel voor Boogaerdt/VanderSchoot. En roept tegelijkertijd veel vragen op. Van der Schoot: “Wat kunnen wij betekenen voor de wereld op die avond in het theater? Is het niet ook heel aanmatigend om te denken dat wij iets kunnen betekenen voor de wereld? Maar wat kan ik dan doen?” Boogaerdt vult aan: “We willen geen belerende voorstelling maken, waarin we mensen oproepen om fair trade chocola te kopen of geld over te maken naar giro 555.” “Toch kan ik niet accepteren dat ik het wereldleed dan maar moet aanvaarden.”, stelt Van der Schoot. Is de voorstelling dan misschien toch een oproep om de wereld te verbeteren? Helaas is het niet zo eenvoudig. Maar je moet ergens beginnen. Bijvoorbeeld bij de voorstelling Ponyclub, geen Trojaanse vrouwen.
Lees ook:If you want something done, get a woman!
Lees ook:Boogaerdt/VanderSchoot naar Toneelgroep Oostpool
Lees ook:Kanshebbers Mimeprijs 2013 bekend
Lees ook:Bianca van der Schoot en Suzan Boogaerdt regisseren ArtEZ-studenten
Lees ook:Theaterfestival Boulevard van start