Zwanger, weggelopen, een auto-ongeluk, rolstoel en een schuldgevoel. Allemaal ingrediënten van de nieuwe voorstelling van het Nationale Toneel. Vijf mensen zuigen zich als parasieten aan elkaar vast. Niet om elkaar met opzet te kwetsen, maar om te overleven. Ludy Graffelman was bij de première van Parasieten.
Friderike is weggelopen van haar man Petrik, ze is alleen wel een aantal maanden zwanger. Haar zus Betsi vangt haar op, maar is eigenlijk druk genoeg met het verzorgen van haar bittere echtgenoot Ringo. Die is sinds een auto-ongeluk veroordeeld tot leven in een rolstoel. Multscher, de veroorzaker van het ongeluk, komt op bezoek en probeert alles om Ringo er weer bovenop te helpen. Zo probeert hij zijn eigen geweten te zuiveren.
Bas Keijzer speelt een indrukwekkende Petrik, die zijn vrouw terug wil. Een heel aandoenlijke man. Aan de andere kant loopt hij er smerig bij en is bekend dat hij Friderike met haar hoofd tegen een muur heeft geslagen. Hij aanmoedigde haar zelfs aan zelfmoord te 
plegen. De acteerkwaliteiten van de spelers blijken meer uit de handelingen en lichaamstaal van de personages, dan uit het gebruik van tekst. Sommige teksten worden kil verteld, als een soort opsomming. Dit voegt veel toe aan de sfeer van de voorstelling, maar het publiek heeft daardoor wat moeite mee te leven met de karakters.
De tekst van de Duitse schrijver Marius von Mayenberg is geen gezellige tekst. Het is dan ook geen gezellige, maar een hele rauwe en verbitterde voorstelling. De personages, ieder in hun eigen smerige en zweterige outfit, maken elkaar kapot met een flinke portie verbaal geweld. De voorstelling wordt ondersteund door een grauw lichtplan en het totale beeld schept al gelijk een gevoel van verdriet en verderf. Er zijn geen coulissen en de speelruimte lijkt op een gigantische reptielenbak of aquarium. In handelingen en diaglogen is heel helder waar iedereen zich bevindt, terwijl alle spelers tegelijk op het toneel zijn en zonder in beeld álles duidelijk te maken. Er wordt veel aan de verbeelding overgelaten, maar het verhaal komt uitstekend over.
Het publiek kijkt twee uur lang, zonder pauze, naar de ellende van vijf mensen die elkaar nodig hebben, maar elkaar zoeken in pijn, in plaats van geluk. De lengte van de voorstelling eist veel van de concentratie van de gemiddelde bezoeker, waardoor de laatste scènes niet optimaal overkomen. Gelukkig heeft regiseusse Susanne Kennedy enkele scheldtirades en agressieve uitbarstingen van de personages weten om te buigen naar komische situaties, om zo nu en dan even alle ellende te doorbreken.
Het eindresultaat van ‘Parasieten’ is een gruwelijke, origineel vormgegeven en goed geacteerde voorstelling, die aanvoelt als een heftige en shockerende achtbaan. Aan het eind heb je het gevoel dat je echt iets meegemaakt hebt, maar je bent ook blij je voeten weer aan de grond te zetten en de ellende los te laten. Een aanrader voor alle theaterliefhebbers, maar zorg dat je weet waar je aan toe bent!
Parasieten is nog tot eind mei te zien in het gebouw van het Nationale Toneel in Den Haag, en daarna nog vijf keer intheater Frascati, Amsterdam. Voor meer informatie en speeldata: www.nationaletoneel.nl.
Tekst: Ludy Graffelman – Foto’s: Nationale Toneel
Lees ook:Theater Na De Dam ook naar Den Haag
Lees ook:Programma Theater Na de Dam 2011 bekend
Lees ook:Humoristisch drama over borstkanker
Lees ook:De bannelingen mengen humor en pijn
Lees ook:Wilbert Gieske is een amateur