Honger sluipt het toneel op. Twee kinderen vragen zich af waarom Sinterklaas niet komt, terwijl de winkels vol met spullen staan. Ze vinden dat ze braaf zijn geweest en voelen zich vergeten. Maar waarom: “Zou de ezel van Sinterklaas geen stro lusten?” De Vlaamse toneelschrijver Nestor de Tière schreef met Honger een geëngageerd sociaal-realistisch drama in de geest van zijn Nederlandse tijdgenoot Herman Heijermans. De jonge regisseur Sarah Moeremans maakt met Honger haar eerste RO Theaterproductie. Ze doorsnijdt dit 19e eeuwse toneelstuk met hedendaagse scènes, want armoede en eenzaamheid zijn in onze tijd actueler dan ooit.Op een koude decemberavond wachten Janneke en Mieke op iets dat hun harten kan verwarmen en hun lichaampjes van de honger kan bevrijden. Terwijl de winkels vol liggen schiet er voor deze twee kleine kindjes niets over. De vloer is een doolhof van hedendaags witgoed wat door bakstenen aan elkaar wordt gemetseld. Dit karwei wordt door de moeder met een vastberaden verbetenheid uitgevoerd. Pas aan het eind van het stuk wordt duidelijk waarom.
De familie leeft tussen de dingen, de kinderen zeurend om brood, de vader teruggetrokken in een hoekje. Hij heeft het – bijna – opgegeven. In redelijkheid komt de huisbaas de wekelijkse huur ophalen. Hij gelooft niet in hun armoede, in hun onvermogen om uit deze situatie komen, door hard werken en spaarzaam leven. Net als de bakker en de kruidenier. De echtlieden krijgen ieder op hun beurt een verleiding van het slechte pad voorgehouden. De een zwicht onder druk, de ander blijft verbeten metselen. Zoals kinderen eigen is proberen zij hun ouders te helpen. De een faalt en de ander slaagt, maar weet daarmee het tij niet te keren. Misschien brengt haar succes moeder zelfs nog meer uitzichtloosheid en zelfs een stroomversnelling de verkeerde kant op.
De opbouw van het stuk doet denken aan een stomme film. Honger is klein, bijna te klein voor een avondvullende voorstelling. We zien fragmenten van een gezin in bittere armoede, de tekst van de stomme film. Het contrast met zeer beweeglijke scènes, waarin de familie verandert van ingetogen fluisterend naar mimend om aandacht schreeuwend, is groot. Tel daarbij de houterige en gehaaste bewegingen op en je kijkt naar een stomme film. De tweedeling in het stuk wordt ondersteund door licht en muziek. De tekstscènes zijn stil, er wordt af en toe zelfs fluisterend gespeeld. Het licht is fel en kil. De beweeglijke scènes hebben een tegenovergesteld karakter: harde vrolijke deuntjes met zwoel vrolijk licht. De spelers switchen schijnbaar moeiteloos tussen deze settings. Het is vermakelijk om naar te kijken ook omdat er met plezier en passie wordt gespeeld.
De vraag die opkomt is waarom je kiest voor de uitvoering van dit kleine weinig sprekende verhaal? De beloofde link met de huidige tijd wordt niet waargemaakt. Helaas bekruipt het – ongemakkelijke – gevoel dat dit probleem ook nu actueel is de kijker niet. Al met al is Honger, door de tegengestelde speelwijzen, bijzonder om te zien, maar daar blijft het bij. Jammer, want dat honger en armoede een actueel probleem zijn, ook in Nederland, verdient een uitdagendere en tot meer tot nadenken aanzettende voorstelling. Kortom de vorm is mooi maar de inhoud schiet wat tekort.
Tekst: Ester van Aalst
Lees ook:Theatervoorstelling over armoede gratis toegankelijk
Lees ook:Een wonderbaarlijke combinatie van goochelarij, acrobatiek en slapstick
Lees ook:Spriet Halina Reijn wil 20 kilo kwijt
Lees ook:In Amerika kan alles!
Lees ook:Veel theater tijdens Maand van de Geschiedenis