Mijnheer Prikkebeen wil weg bij zijn overheersende zuster Ursula. Hij zoekt de vrijheid om vlinders te vangen (en op zijn hoed te prikken) en vertrekt naar Amerika. Wat volgt is een wereldreis vol avontuurlijke situaties: gevangenschap, geroosterd worden, opgegeten worden door een walvis, ontsnappen met behulp van dieren. Vele ouderen onder ons kunnen ongetwijfeld nog rijmpjes uit Mijnheer Prikkebeen uit het hoofd opzeggen. Theater Terra brengt het verhaal, dat dateert uit de 19e eeuw, van deze avonturier dit seizoen op de planken. Martijn Groenendijk was, namens Toneel.blog, bij de feestelijke première in Theater De Meervaart in Amsterdam.
De wonderlijke reis van mijnheer Prikkebeen, geregisseerd door Dick van den Heuvel, is een aaneenschakeling van korte scènes, die de theaterbezoeker telkens weer even wakker schudden. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van schimmenspel, wat doet denken aan de silhouet-achtige tekeningen uit het oorspronkelijke (strip)verhaal. Dit levert een levendig en doeltreffend beeld op en de grapjes die ermee uitgehaald worden zijn soms heerlijk vervreemdend. Dat het publiek steeds weer bij de voorstelling getrokken moet worden, ligt voor een deel aan het feit dat we niet echt gaan meeleven met de hoofdpersoon, Mijnheer Prikkebeen, gespeeld door Begijn Le Bleu. Hij maakt van Prik een, voor het publiek, vrij ontoegankelijke man, zonder echt duidelijk doel. Met de te luide muziek en verstoorde balans tussen zang en instrumentatie zorgt dat ervoor dat de lijn in het stuk een beetje verloren gaat.
Wat erg leuk is, is de variatie in typetjes die de spelers aan de dag leggen. Theun Plantinga is als vader en boer totaal anders dan de matroos of de soldaat, die hij een halve minuut daarvoor nog speelde. Alle personages in de voorstelling krijgen een eigenheid mee van de betreffende speler. Het is goed te zien dat Dick van den Heuvel de spelers zeer vrij liet bij het invullen van de rol en het spel. Dit heeft echter wel tot gevolg dat het stuk (nog) geen eenheid is. Het is net alsof de verschillen tussen de acteurs en hun speelstijl nog wat tijd nodig hebben om te vermengen tot een homogene voorstelling.
Er is, voor zowel het oor als het oog van kinderen én volwassenen voldoende te genieten. De voorstelling lijkt met ruim een uur wat aan de lange kant, maar als de rode draad wat meer aandacht krijgt en alle spelers energiek blijven, is dat wel overkomelijk. Nu ervaren we, vooral in het poppenspel met de vlinders, af en toe een zak, met name bij Le Bleu en Boy Ooteman.
Daarnaast wordt er in de voorstelling teveel geschreeuwd. Autoriteit en woede worden met veel lawaai uitgebeeld en dat komt de theatraliteit van de voorstelling niet ten goede. Het lijkt erop dat er nog wat (regie)keuzes moeten worden gemaakt, zodat de voorstelling ‘schoner’ wordt. Er is nu nog teveel afleiding, waardoor de boodschap (die door het slotlied opeens sterk naar voren komt) te weinig ankers heeft in de scènes die leiden tot de conclusie dat vrijheid in jezelf zit.
Tenslotte kun je je afvragen of het gewenst is om de lijn van het originele verhaal aan te houden m.b.t. de scènes die de inheemse bevolking van Arabië stereotyperen. Zeker in een multiculturele omgeving als Amsterdam Nieuw West is het volgens mij niet nodig en kan het zelfs kwetsend zijn om arabieren neer te zetten als moordenaars, dictators of ongehoorzame en gewelddadige kinderen. Een voorstelling hoeft natuurlijk niet politiek correct te zijn, maar ik snap niet goed waarom dat aspect van het verhaal intact is gelaten, maar de gevreesde zuster Ursula in deze versie niet uit kwaadaardigheid jammerlijk aan haar einde komt.
Eindoordeel: een leuke voorstelling, met veel mogelijkheden die nog niet allemaal benut worden. Een voorstelling die ongetwijfeld nog zal groeien naarmate hij gespeeld wordt. Een voorstelling die nog een geheel moet worden.
Tekst: Martijn Groenendijk – Foto’s: Theater Terra
Lees ook:Os, Ezel en hun kindje Jezus
Lees ook:Baby voor Bedscènes-acteur Dick van den Toorn
Lees ook:Gastrol Tovenaar van Oz voor Inge Ipenburg
Lees ook:Dieven van de toekomst
Lees ook:De twee zijden van een drenkeldode