Elke ware toneelliefhebber kent het al 30 jaar bestaande toneelgezelschap Het Volk. De drie vaste acteurs Wigbolt Kruijver, Bert Bunschoten en Joep Kruijver maken toegankelijk theater met een herkenbare stijl, die zich kenmerkt door de smalle marges tussen humor en tragiek. De personages, situaties, de ouderwetse sfeer en de gedragen taal geven Het Volk een eigen karakter. Vlegeljaren, Logement van Dijk, Sprongen in het Duister, het zijn producties waar het Volk zijn geheel eigen structuur onder zet. Zo ook in De Opportunist.
In De Opportunist maken we kennis met Jan C. de Vos junior, een niet al te beste acteur die niets liever wil dan aan het hoofd staan van een florerend toneelgezelschap. Tijdens de bezetting richt hij het Noord-Hollandsch Tooneel op, een Haarlems gezelschap dat zich in de Tweede Wereldoorlog manifesteert als Nationaal Socialistische toneelgroep en goed gesubsidieerd wordt door de NSB-regering. De Vos wil volgens de ‘bloed en bodemfilosofie’ uitsluitend raszuivere en volkseigen toneelstukken spelen. Zo’n 20 acteurs treden toe tot het gezelschap. Voornamelijk sympathisanten van de NSB met wie De Vos eerder werkte bij de hoorspelen van de Nederlandsche Omroep. Van zijn wensenlijstje met daarop de beste toneelspelers van het land, sluit niemand zich aan. Zij blijven liever bij hun eigen gezelschappen en ver verwijderd van het Noord-Hollandsch Tooneel.
Opportunisme, financieel wanbeheer, gebrek aan talent en lege zalen luiden de teloorgang van het ‘foute’ gezelschap in. Jan C. de Vos junior en zijn vrouw en actrice Willy Dunselman krijgen beiden een beroepsverbod wegens collaboratie. Ze vestigen zich in 1946 in Berlijn. Vanuit het appartement in de Duitse stad wordt de opkomst en ondergang van het Noord-Hollandsch Tooneel in snelle scènes, afgewisseld met historisch beeldmateriaal, verteld. Met Jan C. de Vos als centrale persoon.
Het Volk laat de wereld van het Noord-Hollandsch Tooneel overtuigend tot leven komen. Af en toe ongemakkelijk en schrijnend, maar doorspekt met kurkdroge humor. Was Jan C. de Vos junior echt een opportunist of een NSB-er ten voeten uit? De underdog, fout of niet, is bij Het Volk altijd in goede handen.
De Opportunist is nog tot en met 29 april te zien. Meer informatie vindt u hier.
Tekst: Anne Vrolijk – Foto’s: Rob Webster
Lees ook:NNT brengt Deense serie BORGEN als theatervoorstelling
Lees ook:Paul de Leeuw in ‘Liever geen oorlog’
Lees ook:Nieuwe Toneelgroep BAM! maakt radicale repertoirevoorstellingen
Lees ook:Meerdere acteurs naar München
Lees ook:Theu Boermans directeur Nationale Toneel